نسبت نظریه ادراکات اعتباری با معقولات فلسفی
نویسندگان
چکیده
نظریه ادراکات اعتباری علامه طباطبائی دیدگاهی است که بدون تردید مرتبط با مباحث کارکردهای ذهن و عقل است، اما مساله این است که با توجه به شناخت ما به معقولات سه گانه در فلسفه اسلامی (دو نوع معقول فلسفی و یک نوع معقول منطقی)، نظریه ادراکات اعتباری چه نسبتی می تواند با این ها داشته باشد، همچنین چه تقریرهایی از نظریه علامه در معاصرت ایشان و پس از او انجام گرفته است. در این مقاله با بررسی مبانی و علل پیدایش بحث معقولات در فلسفه اسلامی، همچنین تمایز این سه نوع معقول از یکدیگر، در پاسخ به دو سوال مذکور ضمن بیان دیدگاههای معاصر در این باره، این مطلب مورد بحث واقع شده است که ادراک اعتباری از کارکردهای عقل عملی است و به عنوان قسم دیگری از معقول پا به عرصه مباحث فلسفی گذاشته است.
منابع مشابه
اعتبارگرایی جان رالز و نظریه ادراکات اعتباری
جان رالز، فیلسوف معاصر آمریکایی، عنوان «اعتبارگرایی» را برای دیدگاه خود در فلسفه اخلاق و فلسفه سیاست برگزیده است. اساس دیدگاه او همان نظریه قرارداد اجتماعی است که پیش از وی توسط لاک و کانت مطرح شده است. او این دیدگاه را با شرط انصاف و بی طرفی تکمیل می کند که با جهل نسبت به موقعیت خود (پرده جهل) در وضعیت نخستین مشخص میگردد. دیدگاه رالز در این زمینه با توجه به مخالفت با شهودگرایی و سودگرایی، نوع...
متن کاملکارکرد نظریه ادراکات اعتباری در اندیشه سیاسی- اجتماعی علامه طباطبایی
اندیشه سیاسی- اجتماعی علامه طباطبایی با توجه به عمق و وسعتی که دارد می تواند راهگشای بسیاری از مسائل سیاسی دوره کنونی در جوامع مختلف باشد. یکی از مهمترین مبانی تفکر فلسفی علامه طباطبایی که اندیشه سیاسی- اجتماعی ایشان را متاثر ساخته است و به نوعی جهت نگاه علامه را تعیین می کند نظریه ادراکات اعتباری است. در این مقاله با توجه به اهمیت و ضرورت طرح اندیشه سیاسی- اجتماعی علامه و مبانی آن سعی شده اس...
متن کاملمعقولات فلسفی از منظر صدر الدین دشتکی
پیش از ملاصدرا معقولات به اولی و ثانوی تقسیم میشد. هرچند در سخنان فارابی و ابنسینا به تمایز میان معقولات ثانی منطقی و فلسفی توجه شده بود، ولی اصطلاح «معقول ثانی فلسفی» جعل نشده بود. ملاصدرا علاوه بر جعل این اصطلاح، این بحث را توسعه داد و آن را تکامل بخشید. صدرالدین محمد دشتکی که از بزرگان مکتب فلسفی شیراز است، نظر منحصربهفردی در این بحث اختیار کرده است. این نوشتار ب...
متن کاملنظریه ادراکات اعتباری و نتایج علمی و عملی آن
نظریه ادراکات اعتباری، در ساختار کلیاش نظریه جدیدی است که از سوی مفسر کبیر و حکیم مسلمان مرحوم علامه محمد حسین طباطبایی در عرصه مباحث فلسفی قدم نهاده است. آموزههای مطرح شده در مباحثی از علم منطق و انسانشناسی فلسفی قدیم و همچنین منازعاتی که در عرصه علوم بلاغی، کلام و علم اصول فقه رخ داده است، برخی پیشزمینههایی حساسکننده ذهن آن مرحوم و برخی دیگر مواد خامی برای آن نظریه هستند. این نظریه به ...
متن کاملبررسی تطبیقی مقولات کانت و نظریه استاد مطهری در معقولات ثانیه فلسفی
مباحث معرفت شناسی ‘ به ویژه به صورت تطبیقی از اهمیت بسیاری در فلسفه معاصر برخوردار است . فیلسوفان اسلامی با تقسیم چهارگانه ادراکات و اهمیت قائل شدن برای ادراکات عقلی ‘ آنها را به سه دسته معقولات اولیه ‘ معقولات ثانیه فلسفی و معقولات ثانیه منطقی تقسیم کرده اند . هر چند برخی از متفکران ما میان معقولات ثانیه منطقی و فلسفی تمایز قائل نشده اند ‘ اما برخی به این تمایز توجه کرده اند و در این میان حاج...
متن کاملنظریة ادراکات اعتباری و فلسفههای مضاف
نظریة ادراکات اعتباری نظریهای ابداعی و ابتکاری است که بهواسطة لوازم و استلزاماتش در حوزة ادراکات عملی یا بهتعبیر سنتی حکمت عملی، سرشت و سرنوشت جدیدی مییابد. این نظریه با مطرحساختن تبیینی خاص از نحوة شکلگیری دانشهای عملی انسان در تعامل با واقعِ زیستی و روانی انسان با محیط طبیعی و اجتماعی او، دستمایه و زمینة فربهی را برای گشایش افقهای نظری جدید در فلسفههای بهاصطلاح مضافی همچون فلسفة اخ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
آینه معرفتجلد ۱۵، شماره ۴۳، صفحات ۲۴-۰
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023